Medya Sınıflaması

Medya Sınıflaması 

Tarihsel açıdan incelendiğinde medya dünyası basılı ve elektronik olmak üzere iki temel gruba
ayrılmaktadır. Basılı medya dergi ve gazeteleri kapsarken, elektronik medya radyo, televizyon ve
interneti içerisine almaktadır. Bunların dışında medya türlerinin sınıflandırılması çok kolay değildir. Açık
hava reklam panoları genellikle basılı bir ortam olarak adlandırılırken, transit reklamlar ya da stadyum
reklamları genellikle geleneksel olmayan, alternatif medya veya “çevredeki medya” olarak
sınıflandırılmaktadır.

Basılı Medya Türleri

Dergiler (Tüketici aktüel, moda bilgisayar,sektörel, tarım)

Gazeteler (Ulusal, yerel)

Açık Hava Reklam Panoları

Doğrudan Posta

Sarı Sayfalar

Elektronik Medya Türleri

Televizyon (Yayın, dijital platformlar, uydu, kablolu..)

Radyo (Ulusal, yerel)

Internet

Mobil

Bugünün hızlı değişen medya dünyasında bu ayrımlar hızlı bir şekilde değişmektedir. Sözgelimi, 

internet ortamında okunan bir gazete basılı sınıflamada mı yoksa elektronik sınıflamada mı yer almalıdır? 

Bir medyayı diğerinden ayıran en önemli unsur, tüketicinin söz konusu ortamı kullanımı üzerindeki 

kontrolüdür. Dergiler ve gazeteler her zaman okurun kontrolü altında olmuştur. Çünkü neyin okunacağına 

okurlar karar verirler. Diğer yandan analog yayın alan televizyonlar daha pasiftir. Kanallar neyin ne 

zaman yayınlanacağına kara veriler. Fakat şimdilerde dijital video kaydediciler, dijital yayın platformları 

gibi teknolojiler ile izleyiciler akışı daha çok kontrol ederek ne zaman ne seyredeceklerine karar 

vermektedirler. 

MEDYA MESAJLARININ ÖZELLİKLERİ

Medyadan verilen tüm mesajların bilgi, eğlence ve ticari anlamda benzer özellikleri vardır. Medyanın 

tanımı devamında bu özelliklerin anlaşılmasında fayda vardır. 

Tüm medya mesajları yapılandırılmıştır: Tanım gereği, medya mesajları bireysel kararlarla 

filtrelenmiş ve medya teknolojilerinin sınırlılıkları ve yeterlilikleri ile çerçevelenmiş sunumlardır. Bu 

temel yapı dikkatin sadece mesajın kendisine yoğunlaşmasını sağlamaz aynı zamanda mesajın 

arkasındaki kaynağa ve yapılış amacına da yoğunlaşılmasını sağlar. 

Her ortamın farklı özellikleri, gücü ve benzersiz yapısal bir söylemi vardır: Her tür medyanın 

kullanıcıları tarafından anlaşılmasını sağlayan kendine has gramer kuralları vardır. Basılı tekstlerde

gramer isimler, fiiller, cümleler, paragraflar ve benzerlerinden oluşmaktadır. Görsel tekstlerde söylemin 

unsurları kamera açıları, hareket, çerçeveleme ve benzerleridir. Ses tekstleri ses efektlerini, seslendirme 

ve notaların müzikal gramerini içerir. İnternetin URL adresi, bannerlar ve dinamik bağlantılar gibi 

unsurları vardır. 

Bu söylem ya da dil biçimleri belirli iletişim amaçlarını gerçekleştirmede bazı ortamları diğer 

ortamlara göre daha etkin kılmaktadır. Örneğin bir insana bir kitap bölümünü okumasını sağlayarak 

futbolda topa vurmayı öğretmek oldukça zor olacaktır. Fakat bir video filmi ile bunu göstermek ve 

öğretmek oldukça kolay olacaktır. Öte yandan, amaç kitleye karmaşık bir fikrin veya tartışmanın altında

yatan mantığı anlatmak veya öğretmek ise bir kitap bölümü mantıklı bir seçim olabilir. 

Medya mesajları belirli amaçlar için üretilir: İnsanların genellikle medya mesajlarını üretmesinde 

birden fazla neden olmaktadır ve birçok grup tarafından medya mesajları her biri için ayrı ayrı amaçlar 

güdülerek yaratılmaktadır.

Tüm medya mesajları belirli değerleri ve görüş açılarını bünyelerinde barındırmaktadır: Açıkta 

olanlara ek olarak, medya mesajları üreticilerinin ve eriştikleri hedef kitlelerin deneyim ve varsayımlarını 

yansıtmaktadırlar. Aynı zamanda bunlara toplumsal normlar ve medyanın geleneksel davranış biçimleri 

de eklenebilir. Örneğin, giyim kuşamla ilgili bir reklamın belirgin içeriği elbiseleri (veya markayı) 

satmakla ilgili olmasına karşın, belli bir mankenin seçilmesi (vücut yapısı, uzunluğu, ağırlığı, saç biçimi  

ve rengi ve yaşı) güzellik anlayışı hakkında üstü kapalı fikirler ve kve rengi ve yaşı) güzellik anlayışı hakkında üstü kapalı fikirler ve kültürel yanlılıkları da ortaya koymaktadır.

İnsanlar, medya mesajlarından anlam çıkarmak için kendi bireysel becerilerini, inançlarını ve 

deneyimlerini kullanırlar: İzleyici, okuyucu ve dinleyici kitle iletişim sürecinin aktif katılımcılarıdır. 

Çünkü her insan farklıdır ve herkesin için tek bir yorumun ortaya çıkması mümkün değildir. Birçok 

insanın fikir birliği içinde olabileceği baskın yorumlamalar olabilir veya içerikle desteklenmeyen yanlış

yorumlamaların yapılması da mümkün olabilir. Ancak iki insanın aynı medya içeriğini herhangi bir 

yanlışa düşmeden farklı şekilde yorumlaması da çok olasıdır. Medya içeriğine yönelik yorumlamaları 

etkileyen diğer unsurlar arasında kültür, cinsel kimlik, sosyo-ekonomik sınıf, yaşanılan coğrafya, önceki 

deneyim ve bilgiler olabilir.

Medya ve medya mesajları inançları, tutumları, değerleri ve davranışları etkileyebilir: Burada 

etkileyebilir kelimesi özellikle kullanılmıştır çünkü medya etkisi belirgin olmakla birlikte ne kesindir ne 

de otomatik bir süreçtir. Medya mesajları insanları etkileyebilir fakat her zaman değil. Bazen insanlar 

mesajları görmezden gelirler, uygun olmayan veya güvenilir bulmadıkları mesaj kaynaklarına maruz 

kalmak istemezler. Bazen mesajlar o kadar az insana ulaşır ki mesaj önemsiz hale gelebilir. Fakat tüm 

bunların dışında pazarlama, reklam ve medya planlaması medyanın fark yarattığı ve etkin olduğu 

varsayımı üzerinden hareket etmektedir.

Kaynakça: http://eogrenme.anadolu.edu.tr